بیوفیدبک برای ارزیابی و درمان عارضه‌هایی مانند بی‌اختیاری ادراری استرسی...

بیوفیدبک برای ارزیابی و درمان عارضه‌هایی مانند بی‌اختیاری ادراری استرسی، بی‌اختیاری فوریتی، بی‌اختیاری مختلط، مثانه پرکار، بی‌اختیاری مدفوع، بی اختیاری دفع گاز، یبوست و درد کف لگن به کار برده می‌شود. تشخیص دقیق برای تعیین نوع بازآموزی مورد نیاز بیمار، تمرین‌های هماهنگی، ضروری است. همچنین بیوفیدبک برای درمان واژینیسموس و دیس پارونی کاربرد دارد. در موارد متعددی درد دنبالچه به علت درگیری عضلات کف لگن است که خود را به صورت درد دنبالچه نشان می‌دهد. در این موارد انجام بیوفیدبک، یکی از بهترین گزینه‌ها در درمان درد دنبالچه می باشد.

• ﺑﯿﻮﻓﯿﺪﺑﮏ ﺑﺮای ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎری ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ می کند؟

امروزه بیوفیدبک به یکی از مهم ترین درمان ها برای بی اختیاری ادرار و مدفوع تبدیل شده است. در حال حاضر بسیاری از کلینیک‌های تخصصی کف لگن به وجود آمده اند که به طور تخصصی بر روی بهبود عملکرد عضلات کف لگن می پردازند. در بی اختیاری بسیاری از عوامل می توانند نقش داشته باشند؛ از جمله اضطراب، اضطرار و عدم توانایی فرد در کنترل وضعیت و عوامل دیگر همچون التهابات، عفونت ها، مشکلات عصبی، آسیب های خارجی به اسفنکترهای ادرار و مدفوع همه موجب ایجاد بی اختیاری می شوند. در تکنیک بیوفیبدک، تراپیست با استفاده از پروب مخصوص، به فرد آموزش انقباض صحیح عضلات کف لگنی را یاد می‌دهد. بدین صورت که از فرد می خواهد انقباض را انجام دهد. اطلاعات از حسگرهای سر پروب به دستگاه منتقل شده و در نور، صدا یا تصویر به فرد بازخورد می دهد که آیا به طور صحیح و کافی انقباض را انجام داده است یا خیر؟

بیوفیدبک، الکترومیوگرافی سطحی (SEMG) یا نوارعضله سطحی تکنیکی است که در آن یک فرایند طبیعی فیزیولوژیک ناخودآگاه (مانند کنترل عضلات اسفنکتر روده بزرگ و مثانه) به صورت یک سیگنال دیداری و شنیداری به بیمار و درمانگر عرضه می‌شود تا کنترل مغزی بیمار برای کنترل این فرایند افزایش یابد و در نهایت بتواند این عملکردها کنترل کند. بیوفیدبک درمانی غیرتهاجمی و بدون درد است که بدون عارضه انجام شده و منجر به کاهش وحذف دارو، جلوگیری از جراحی، درمان دردهای کف لگن می شود.

• ﺑﯿﻮﻓﯿﺪﺑﮏ ﺑﺮای ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎری ﻣﺪﻓﻮع

منظور از بی‌اختیاری مدفوع این است که شخص نمی تواند به طور ارادی جلوی خارج شدن مدفوع از بدن خود را بگیرد. ممکن است بی‌اختیاری مدفوع با یبوست با اسهال همراه باشد. این مشکل در کودکان و افراد مسن بیشتر رخ می‌دهد. برای آنکه شخص بتواند به خوبی مدفوع خود را کنترل کند، عضلات روده، مقعد و لگن او و همچنین سیستم عصبی او باید به درستی با یکدیگر کار کنند. عوامل مختلفی همچون ظرفیت روده ی بزرگ، عملکرد عضلات کف لگن و احساس دفع در فرد از عواملی هستند که در بی اختیاری مدفوع تاثیر دارند. همچنین افرادی که دچار کاهش قوام مدفوع به علت مشکلات کلینیک فیزیوتراپی روده یا به علت استفاده مکرر از داروهای بیرون روی هستند نیز معمولا دچار بی اختیاری مدفوع می شوند. همچنین گاها التهاب روده، سرطان، توده های روده و... نیز باعث می گردند که ظرفیت روده ی بزرگ کاهش یافته و بی اختیاری را ایجاد نماید. همچنین آسیب به اعصاب رکتوم و اسفنکتر خارجی نیز باعث این موضوع می گردد. در این افراد درمان عبارت است از استفاده از دارو، آموزش مناسب جهت نحوه تغذیه، نحوه صحیح استفاده از دستشویی و نیز استفاده از دستگاه بیوفیدبک است. در حین استفاده از دستگاه بیوفیدبک، باید تمرینات مربوط به عضلات کف لگن نیز انجام گردد تا مشکل به کلی رفع شود.

اولین گام در درمان بی‌اختیاری مدفوع این است که به پزشک توانمند و متخصص مراجعه شود. پزشکان ما در کلینیک توانبخشی لوتوس در مورد علت بروز بی‌اختیاری مدفوع و روش‌های درمان آن با شما صحبت می‌کنند. درمان‌های ساده مانند تغییر رژیم غذایی، دارو درمانی، آموزش کنترل مدفوع و انجام تمریناتی برای نقویت عضلات کف لگن می‌توانند علائم شما را تا 60 درصد بهبود دهند. این روش‌های درمانی در 20 درصد از موارد، بی‌اختیاری مدفوع را به طور کامل درمان می‌کند.

پزشکان همچنین می‌توانند به شما در مورد کنترل علائم ناشی از بی‌اختیاری مدفوع راهنمایی دهند تا درد و ناراحتی‌های خود را تسکین داده و با این شرایط بهتر بتوانید کنار بیایید. شما می‌توانید با صحبت کردن به صورت بی پرده و صادقانه، کمک زیادی به درمان خود بکنید و تمامی علائم خود و تاثیرات روش‌های درمانی در بهبود علائم را مرتباً به پزشک گزارش دهید.

درمان فیزیکی بیوفیدبک به تقویت قدرت عضلات اسفنکتر خارجی کمک می‌کند. در این روش به بیماران آموزش داده می‌شود که از زور زدن غیر لازم به هنگام دفع و در نتیجه آسیب عضلات اسفنکتر جلوگیری شود. درصد موفقیت بیوفیدبک متفاوت بوده و به انگیزه‌ی بیمار بستگی دارد. بیوفیدبک یک روش بدون ریسک و امن می‌باشد و بیشتر بیماران پیشرفت خوبی با انجام این روش خواهند داشت. به همین دلیل این روش باید جزو توصیه‌های اولیه به تمامی بیماران با بی اختیاری مدفوع باشد.

در روش بیوفیدبک از دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که به شما کمک می‌کنند عضلات کف لگن خود را بشناسید و حس کنید و آنها را ورزش دهید. این روش همچنین به شما کمک می‌کند که:

اگر شما بی‌اختیاری منفعل دارید، بتوانید پر شدن رکتوم از مدفوع را حس کنید.

اگر بی‌اختیاری اضطراری دارید، بتوانید حس اضطرار شدید برای رفتن به دستشویی را کنترل کنید.

بیوفیدبک تراپی می‌تواند نسبت به یادگیری و انجام ورزش‌های کف لگن توسط خود شما (بدون کمک) بسیار موثرتر باشد.

• ﺑﯿﻮﻓﯿﺪﺑﮏ ﺑﺮای ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎری ادرار

بیوفیدبک یک روش درمانی غیرتهاجمی است که کاهش علائم را در افراد بسیاری موجب شده است. یکی از کاربردهای آن درمان بی اختیاری ادرار است. بی‌اختیاری ادراری به معنای از دست رفتن کنترل مثانه بوسیله فرد است. علائم بی‌اختیاری ممکن است از نشت خفیف ادرار تا خیس شدن غیرقابل کنترل متفاوت باشد. بی اختیاری ادرار می تواند به دلیل عفونت های ادراری، عفونت های زنانگی، بزرگی غده پروستات، ‌تجمع مدفوع، استفاده از برخی داروها و یا حتی شل و ضعیف شدن عضلات کف لگن و شکم ایجاد شود. برای درمان بی اختیاری ادرار، تقویت مثانه و عضلات کف لگن توصیه می شود. تکنیک بیوفیدبک در این مورد می تواند به کمک بیماران و درمانگران بیاید.

بیوفیدبک برای بی اختیاری در ادرار عبارت است از اینکه به صورت غیر ارادی، ادرار از فرد هرچند به میزان کم خارج شود. این مشکل در بسیاری از افراد وجود داشته و معمولا در سنین بالای ۴۰-۵۰ سال بیشتر است. از انواع بی اختیاری می توان به نوع استرسی، نوع اضطراری و نوع مختلط اشاره نمود.

این اختلال می تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و مشکلاتی همچون انزوا، افسردگی، اضطراب و … را به وجود آورد. یکی از بهترین درمان های موجود در این زمینه، استفاده از بیوفیدبک است. در این تکنیک با قرار دادن یک پروب داخل واژن و پروب دیگر بر روی شکم از فرد خواسته می شود تا عضلات کف لگن را منقبض کرده و نحوه ی صحیح وارد عمل کردن عضلات کف لگنی را آموزش بیند. البته بسیار مهم است که در کنار این روش از ورزش های کف لگن نیز استفاده شود.

کلینیک جامع توانبخشی لوتوس، ضمن فراهم نمودن دستگاه های پیشرفته و استفاده از متخصصان توانمند، طب فیزیکی و توانبخشی خدمات بیوفیدبک برای درمان انواع بیماری‌ها از جمله بی اختیاری و عدم کنترل ادرار و مدفوع و یبوست مزمن را ارائه می دهد. هدف اولیه در بکارگیری بیوفیدبک جهت درمان بی اختیاری ادرار در کلینیک لوتوس، بهینه سازی پاسخ های ماهیچه های کف لگن است. همچنین بیوفیدبک در درمان بی اختیاری ادرار فوری مفید است. در این نوع بی اختیاری ادرار، بیمار به صورت متوالی نیاز ناگهانی به دفع ادرار به صورت مکرر احساس می کند و قبل از رسیدن به دستشویی ادرار می ریزد. متخصصان بیوفیدبک کلینیک لوتوس در هر دو مورد به افراد آموزش می دهند تا ماهیچه های درگیر در کنترل ادرار را تقویت کنند. مطالعات نشان می دهد که بیوفیدبک می تواند کاهش بی اختیاری ادرار و بهبود کنترل مثانه را در 94% موارد موجب شود. در طولانی مدت دوره های بی اختیاری ادرار کاهش یافته، فراوانی دفعات دفع به 4 بار در روز و یک بار در شب و هنگام خواب کاهش می یابد و خطرهای ابتلا به عفونت مثانه در اثر کارکرد بد مثانه کاهش می یابد. در ضمن جلسات درمانی انقباض های ماهیچه های لگنی تقویت می شود و استقامت آنها افزایش می یابد و ظرفیت مثانه افزایش می یابد و بازداری از انقباض های شکمی نابهنجار برای بهبود نیاز فوری به دفع ادرار تقویت می شود.

بیوفیدبک با قرار دادن سنسورها بر روی بدن بیمار آغاز می گردد. در برخی موارد سنسورهای کوچکی نزدیک ناحیه مقعد، جایی که ماهیچه بدن به پوست نزدیک تر است، قرار می گیرند. همچنین سنسور دیگری در ناحیه رکتوم یا واژن قرار می گیرد. پس از قرارگیری سنسورها در جای خود، بیمار باید به انجام یک سری تمرین های و ورزش های مرتبط با لگن که برای تقویت و نیرو بخشی ماهیچه های این ناحیه طراحی شده اند بپردازد.

سنسورها سیگنال ها را به صورت فیدبک هایی که در مانیتورها مشاهده می شود و یا صدای بوق تبدیل می نمایند و از روی بازخوردهای حاصل فرد و درمانگر وی، می توانند تشخیص دهند که آیا ماهیچه های درست منقبض شده اند یا خیر؟

فیزیوتراپیست درکلینیک لوتوس با استفاده از بیوفیدبک، کنترل عضلات کف لگن را بهبود بخشیده و می تواند به درمان بی اختیاری ادرار کمک کند. تکنیک ‌های مورد استفاده در این روش درمانی می‌تواند ماهیچه منقبض شده و یا به حالت استراحت رفته را تشخیص داده و یک بازخورد دیداری و صوتی ایجاد کند. این بازخورد به بیمار کمک خواهد کرد تا متوجه شود ماهیچه در حال حرکت است و لذا کنترل ماهیچه را با دقت بیشتری انجام دهد.

بیمار با مشاهده فعالیت هاي بیولوژیک خود طی بیوفیدبک، از میزان فعالیت عضلانی خود به هنگام تمرین درمانی آگاه شده و بهتر می تواند ادرار خود را کنترل و فعالیت مورد نظر را تقویت یا سرکوب کند. بسته به نیاز بیمار و شدت اختلال تعداد جلسات درمانی متغیر است اما اغلب بین ۵ تا ۱۰ جلسه درمانی نیم تا یک ساعته مورد نیاز است. عفونت های ادراری، عفونت های دستگاه ادراری، بزرگی غده پروستات، ‌تجمع مدفوع، استفاده از برخی داروها و یا حتی شل و ضعیف شدن عضلات کف لگن و شکم از دلایل بروز بی اختیاری ادرار هستند.

بیوفیدبک در درمان بی اختیاری ادرار به فرد کمک می کند تا با کنترل و تقویت ماهیچه های لگن را که در کنترل مثانه نقش مهمی بر عهده دارند را یاد بگیرد. تکنیک بیوفیدبک مورد استفاده در درمان بی اختیاری ادرار الکترومیوگرافی است. در این روش میزان فعالیت الکتریکی ماهیچه های لگن اندازگیری می شود و به فرد بازخورد داده می شود تا یاد بگیرد که از ماهیچه های خود به خوبی استفاده کرده و آنها را تقویت کند.

• فواید و اهداف بیوفیدبک تراپی

کاهش دوره بی اختیاري ادرار

کاهش علائم بی اختیاری ادرار فوریتی

بهینه سازي پاسخ هاي ماهیچه هاي کف لگن

کاهش دفعات دفع ادرار به چهار بار در روز و یکبار در طی شب و در حین خواب

کاهش احتمال ابتلا به عفونت مثانه

افزایش قدرت و استحکام ماهیچه هاي لگن

کاهش انقباضات شکمی

تقویت انقباض هاي ماهیچه لگن

افزایش ظرفیت و گنجایش مثانه

بهبود هماهنگی ماهیچه هاي کف لگن در پاسخ به نیاز فوري براي ادرار

بیوفیدبک درمانی موثر برای بیمارانی است که از اختلال‌های روده بزرگ، مانند یبوست مزمن یا بی‌اختیاری مدفوع رنج می‌برند. هرچند اصول بیوفیدبک در تمام کلینیک‌ها یکسان نیست، اما اصول پایه بیوفیدبک در کلینیک لوتوس عبارت است از: بازآموزی بیمار و حمایت از آنان برای غلبه بر مشکلاتی همچون بی‌اختیاری ادرار و مدفوع. معاینات لازم قبل از درمان انجام می‌شود، به ویژه اگر نگرانی درباره علت اصلی تغییرات عملکرد روده وجود داشته باشد. بیوفیدبک مولفه‌های گوناگونی دارد که از آن جمله می‌توان به آموزش، بازآموزی عضلانی و روده بزرگ، رفتاردرمانی و حمایت روانی اشاره کرد. در مواردی که ضعف عضله اسفنکتر مقعد کامل نباشد، بیوفیدبک موثر است. اما اگر ضعف عضله اسفنکتر مقعد کامل باشد، بیوفیدبک اثر نخواهد داشت. با استفاده از معاینه و در صورت لوزوم انجام نوار عضله اسفنکتر مقعد، می‌توان به این نکته پی برد. در مورد یبوست حاد ابتدا باید تست‌های تشخیصی توسط متخصص گوارش انجام شود و اگر مشکل بیمار مشکل عملکردی باشد، بیوفیدبک موثر خواهد بود.