امروزه توانبخشی جایگاه ویژه ای در درمان بیماری های نورولوژیک (عصبی) از جمله M.S، سکته مغزی، گیلن باره، پارکینسون و ضربه مغزی دارد. از مهم ترین مشکلاتی که بیماران مغز و اعصاب با آن روبرو هستند، اسپاستیسیته، کانتراکچر و کوتاهی عضلات، لرزش، فقدان حس، مشکلات تعادلی، اختلالات راه رفتن، ضعف عضلانی و کاهش دامنه حرکات، اختلالات گفتاری و بلع و همچنین اشکال در حرکات ظریف دستی می باشد. لذا فراهم نمودن یک برنامه توانبخشی منسجم و سازمان یافته برای این بیماران از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا به کمک آن از پتانسیل بیمار استفاده کرده و عوارض بیماری را کاهش و عملکرد و مهارت را افزایش داد تا در نهایت بیمار بتواند به حداکثر استقلال فردی دست یابد و از حجم مشکلات تحمیلی به اطرافیان بیمار کاسته شود. کلینیک توانبخشی لوتوس، با هدف درمان مشکلات حسی، حرکتی این بیماران و به حداکثر رسانیدن استقلال عملکردی آنها با رویکردی چند تخصصی (Multidisciplinary)، از متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی، مغز و اعصاب، روان پزشکی، روان شناسی، کاردرمانی، ارتوپدی فنی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی، تغذیه بهره می گیرد.

تیم توانبخشی شامل چه کسانی است؟
در تیم جامع و تخصصی توانبخشی لوتوس، افرادی با تخصص های گوناگون وجود دارند.

1. پزشکان: متخصصان مغز و اعصاب و طب فیزیکی و توانبخشی لوتوس، نقش اصلی در درمان، بهبود و توانبخشی این بیماران را دارند که با آزاد سازی عضلانی-اسکلتی با روش های درمانی گوناگون از جمله طب سوزنی، تزریقات داخل عضلات و مفاصل، تزریق بوتاکس برای رفع اسپاسم، اصلاح الگوی راه رفتن، برنامه کامل درمانی فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، تغذیه ، کنترل شرایط عمومی بیمار،  تجویز دارو، تجویز وسایل کمکی و ارتز های  مورد نیاز بیمار ، درمان زخم بستر ،  پیشگیری از سکته مجدد و داشتن ارتباط موثر با بقیه ی کادر درمانی را دارند.
    
2. فیزیوتراپیست: نقش مهمی در بازتوانی پس از سکته مغزی را فیزیوتراپیست های لوتوس دارند. آن ها به بیمار کمک می کنند تا توانایی های حرکتی از دست رفته ی خود را که مهم ترین آن راه رفتن می باشد، دوباره به دست آورند.
    
3. کاردرمانگر: درمانگران مرکز جامع لوتوس به بیمار کمک می کنند تا بتوانند از اندام فوقانی و دست خود برای مهارت های زندگی روزمره از قبیل اصلاح الگوی راه رفتن ، حمام کردن، کفش پوشیدن و بستن دکمه های لباس  و... استفاده کنند. آنها همچنین می توانند در درمان اختلالات ‌‌شناختی به بیماران کمک نمایند.
    
4. گفتاردرمانگر: گفتار درمانگران کلینیک لوتوس به بیمار کمک می‌کنند تا مهارت های گفتاری و توانایی در بلع را به دست آورند. آنها همچنین بر روی توانایی های بیمار برای بهبود اختلالات حافظه، و برقراری ارتباط کار می‌کنند.
    
5. روان درمانگر: بیماران سکته مغزی اغلب دچار اختلالات عاطفی و افسردگی ناشی از آسیب بخش هایی از مغز و ناتوانی های جسمی می شوند. روان درمانگران با تجربه لوتوس می‌توانند به این  بیماران کمک کنند تا بر این مشکلات غلبه کنند و سلامت روانی خود را باز یابند. در اکثر مواقع، همراهان و افراد خانواده بیمار نیز به مشاوره برای نحوه‌ مواجهه با این اتفاق نیاز دارند.

علاوه بر پنج مورد فوق الذکر، متخصصین افراد دیگری نیز در تیم توانبخشی مرکز جامع لوتوس موثر هستند. از جمله متخصصین تغذیه که نیاز بیماران برای اطلاع از یک رژیم غذایی مناسب پس از سکته را مرتفع می کنند. متخصصین ارتوپدی فنی می توانند وسایل کمکی مورد نیاز از جمله بریس های مربوط به دست و مچ پا ، کفی و کفش طبی ، وسایل کمکی جهت اصلاح راه رفتن و... را بسازند.

کلینیک توانبخشی مغز و اعصاب
کلینیک توانبخشی مغز و اعصاب، برنامه ای جامع طراحی شده زیر نظر پزشک، برای افرادی با بیماری ها، آسیب ها و یا اختلالات مغز و اعصاب است. توانبخشی بخش مهمی از روند بهبودی پس از سکته مغزی است. هدف از توانبخشی، کمک به بیمار برای یادگیری مجدد مهارت‌هایی است که پس از سکته مغزی به علت آسیب مغز از دست داده است. توانبخشی به بیمار کمک می کند که استقلال خود را دوباره بدست آورده و کیفیت زندگیش را بهبود بخشد. در واقع توانبخشی مغز و اعصاب می تواند باعث  بهبود عملکرد، کاهش علائم و سلامت بیشتر بیمار شود. شدت سکته و عوارضی که ايجاد مي کند و توانایی اشخاص برای بهبود بسیار متفاوت است. نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که بیمارانی که برنامه مشخص و منظمی برای توانبخشی دارند، بهبودی بیشتر و بهتری نسبت به کسانی دارند که توانبخشی را جدی نمی‌گیرند.

مرکز توانبخشی لوتوس برآن است تا با استفاده از شیوه های نوین درمانی و دستگاه های پیشرفته به ارزیابی و رفع مشکلات بیماران بپردازد. همچنین از آنجا که برای حصول به موفقیت هرچه بیشتر، ارتباط صمیمانه و تنگاتنگ با پزشک ارجاع دهنده اهمیت ویژه‌ای دارد، لذا گزارشهای دوره ای از پروسه درمان در اختیار پزشک ارجاع دهنده قرار خواهد گرفت.
با همت گروهی از متخصصان مجرب، کلینیک تخصصی مغز و اعصاب لوتوس آماده خدمت رسانی به بیماران عزیز می باشد. در ایجاد این کلینیک جامع، تلاش براین بوده است که با تهیه امکانات و تجهیزات روزآمد، خدماتی شایسته و در شأن مردم اصفهان به آنان ارائه شود.
امید به اینکه با تلاش متخصصان مرکز توانبخشی لوتوس، همدلی و همکاری جامعه پزشکی و اعتماد مردم، بتوان گامی هرچند کوچک در راستای خدمت رسانی و آرامش و آسایش بیماران و ارتقاء سلامت جامعه برداشت.  

از جمله بیماری هایی که در این کلینیک ویژه بزرگسالان مورد تشخیص و درمان قرار می گیرند عبارتند از:
سردرد، میگرن، سردرد تنشی، سردرد کلاستر، تشنج (صرع) ، کما، اختلال هوشیاری، دمانس، آلزایمر، اختلالات حرکتی پارکینسون ، ترمور، دیستونی، تیک، کره، آتتوز، حرکات کلیشه ای و استریوتایپی، آتاکسی و اختلالات راه رفتن ، هانتینگتون، نارکولپسی، اختلالات تعادلی، سرگیجه، وزوزگوش، اختلالات بلع، بیماریهای عروقی مغز، سکته مغزی، اختلالات حرکتی اندامها، اختلالات خواب، مولتیپل اسکلروزیسی یا ام اس، سندرم پای بیقرار ، مشکلات عصبی – عضلانی، دیسکوپاتی، درد ستون فقرات.

در کلینیک توانبخشی مغز و اعصاب بزرگسالان، همچنین بخش های مختلفی وجود دارد که به صورت تیمی فعالیت می نمایند:

۱– بخش اختلالات حرکتی:
در این بخش متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی، مغز و اعصاب، فیزیوتراپی، کاردرمانی، ارتوپدی فنی حضور دارند که بیماران با اختلالات حرکتی مثل بیماری سکته مغزی، ام اس، پارکینسون، ترمور، دیستونی، تیک، کره، آتتوز، حرکات کلیشه ای و استریوتایپی، آتاکسی و اختلالات راه رفتن را ویزیت می نمایند.
هدف این بخش مراقبت از این بیماران در راستای به حداقل رساندن ناتوانی و به حداکثر رساندن کارایی و عملکرد است.
مشکلات روانپزشکی مثل افسردگی، اضطراب و سایکوز، باعث شدت بیماری های مغز و اعصاب مانند پارکینسون می شوند. با حضور تیم روان پزشکی و روان شناسی در این مرکز و درمان صحیح این شرایط در مبتلایان به این بیماری؛ عملکرد و کیفیت زندگی بهتر می شود.

۲- بخش حافظه و آلزایمر:
این بخش که پل ارتباطی بین کلینیک مغز و اعصاب و روانپزشکی می باشد، ارزیابی و درمان بیمارانی که حافظه و شناخت در آنها دچار مشکل شده است را انجام می دهد. از جمله اقدامات درمانی که در این بخش صورت می گیرد، استفاده از دستگاه تحریک مغناطیسی مغز می باشد.
 
کلینیک توانبخشی مغز و اعصاب لوتوس ویژه کودکان و نوجوانان، متشکل از متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، مغز و اعصاب  کودکان روانپزشک ، روانشناس ، کاردرمان ، گفتاردرمان می باشد که کودکان و نوجوانان با مشکلات و ناهنجاریهای اختلالات تشنجی، سردرد، سرگیجه، صرع مقاوم، سندرمهای عصبی- جلدی، فلج مغزی، اختلالات نوروژنتیک، مشکلات تکاملی، عقب ماندگی ذهنی، اختلالات حرکتی، سندرم تورت، دیستونی، آتتوز، اختلالات تیک، اختلالات نورولوژیک با واسطه ایمنی )سندرمهای آتاکسی، نوروپاتی دیمیلیزان، میاستنی گراویس، مولتیپل اسکلروزیس، نوریت اپتیک(، آتاکسیهای فامیلیال، اختلالات نورولوژیک دژنراتیو، لکودیستروفیها، اختلالات میتوکندریال، بیماریهای ذخیرهای، مالفورماسیون عروقی، سودوتومورسربری، دشواری تکلم، لکنت زبان، بیماری عصبی- عضلانی، کیستهای مغزی- نخاعی، تومورهای مغزی- نخاعی، ناهنجاریهای مادرزادی مغزی- نخاعی، بدشکلی جمجمه، ترومای مغزی- نخاعی، ضایعات شبکه ی براکیال، هیدروسفالی، اسپاسیتی اندامها در آن جا ویزیت می شوند.

در کلینیک مغز و اعصاب و ستون فقرات لوتوس، درمان بیماری های شایع سالمندی نیز نظیر کمر درد، دردهای سر و گردن، آلزایمر و پارکینسون و اختلالات خواب و پیشگیری از سکته های مغزی و درمان انواع صرع انجام می شود. امروزه تقریبا سالمندی نیست که یکی از اختلالات فوق را در سن سالمندی نداشته باشد. کلینیک مغز و اعصاب لوتوس به پشتوانه تیم پزشکی معتبر و تجهیزات پیشرفته خود، تمام بیماران مغز و اعصاب را تا بهبودی همراهی می کند. در کلینیک مغز و اعصاب لوتوس، تمام مراحل درمان زیر نظر متخصص صورت می پذیرد و گرفتن نوار عصب عضله، طب سوزنی نیز در این کلینیک صورت می گیرد.

سکته مغزی
سکته مغزی ناتوان کننده ترین بیماری بزرگسالان محسوب می شود و از آنجایی این بیماری، ارگانها و سیستمهای مختلف بدن را درگیر می کند، برخورد درمانی علمی با آن نیز می بایست به صورت جامع نگر و چند تخصصی باشد.
شایان ذکر است که برخلاف روند نادرست متداول در کشور ما، توانبخشی سکته مغزی تنها به فیزیوتراپی محدود نمی شود. بلکه تخصص های توانبخشی دیگری که گاها” اهمیت بیشتری از فیزیوتراپی دارند و تحت نظارت و برنامه ریزی تیم پزشکی فعالیت می‌کنند، باید در برنامه های بازتوانی بیماران دخالت داشته باشند.

سکته مغزی در اغلب موارد به خودی خود کشنده نیست و بخش قابل توجهی از بیماران تنها پس از چند روز با درجاتی از نقائص جسمی از بیمارستان ترخیص خواهند شد، ولی آنچه این بیماری را در رده سوم علل مرگ در اثر بیماری در دنیا قرار داده است، عوارض دراز مدت و ناتوان کننده بیماری است. لذا اهمیت مداخله تیم توانبخشی در جهت پیشگیری و یا به حداقل رساندن این عوارض دو چندان می شود.

به عنوان یک قانون کلی، توانبخشی بیمار سکته مغزی باید در زودترین زمان و به بیشترین میزان ممکن انجام گیرد. توجه داشته باشید که بازتوانی در یکسال اول و به ویژه در سه ماهه نخست پس از بروز بیماری، بسیار اهمیت دارد.
در سکته مغزی، کلید بهبودی در داشتن انگیزه و پیگیری جدی درمان های توانبخشی است.

بیمار شما در روزها و هفته های نخست ابتلا به سکته مغزی، در وضعیت روحی نامطلوب و حالتی از بهت و ناامیدی به سر می برد. این امر بدین سبب است که بخش بزرگی از قابلیت های فردی و جایگاه اجتماعی خود را در مدتی کوتاه از دست داده است و این ضربه بزرگ و گیج کننده ای برای او محسوب می شود. با این وجود، تنها نهادی که می تواند به بهترین نحو ممکن منجر به تسکین درد جسمی و روحی بیمار گردد، خانواده است. نقش حمایتی خانواده به ویژه در این دوران و دادن امید و تشویق به شرکت موثر در برنامه های درمانی، در بهبود هرچه سریعتر بیمار سکته مغزی حائز اهمیت بسیاری است.

تاکنون هیچ دارو یا روش جراحی موثری در معکوس نمودن روند ناتوانی ایجاد شده و ایجاد بهبود سریع و قابل توجه در دنیا ارائه نشده است. لذا سعی کنید از جستجوهای بی نتیجه جهت یافتن یک روش میان بر برای بیمار خود پرهیز کنید، در غیر این صورت نه تنها زمانی گران بها را از دست داده اید؛ بلکه هدف مناسبی برای افراد سود جو خواهید بود.

به عنوان يك قانون كلي توانبخشي بيمار سكته مغزي بايد در اولين فرصت ممكن شروع شود. در اغلب كشورهاي دنيا، توانبخشي بيماران در صورت امكان در مرحله حاد و از بيمارستان شروع مي شود.
شروع هر چه سريعتر توانبخشي صحيح، سبب بهبود پيش آگهي بيمار در آينده و كاهش هر چه بيشتر ناتواني هاي جسمي و حتي ذهني بيمار خواهد شد.
با توجه به اينكه بيماران مبتلا به سكته مغزي، گاهی اوقات دچار عوارض گوناگون جسمي، روحي و شناختي هستند، لذا بهترين رويكرد قرار گرفتن تحت نظر پزشك سرپرست تيم توانبخشي است كه برنامه هاي درماني و اولويت هاي هر بيمار را تعيين مي كند. در صورتيكه بيمار در مراحل اوليه، به دلايلي امكان انتقال به مركز را براي شروع درمان هاي توانبخشي نداشته باشد، مي تواند با يك بار مراجعه به مركز و انجام معاينات كامل توانبخشي يا ارائه مدارك پزشكي توسط همراهان بيمار، جهت بررسي و تعيين وضعيت وي در كلينيك، تحت پوشش درمان هاي بازتواني در منزل قرار گيرد.

اطمینان داشته باشید که تنها راه پیشرفت وضعیت بیمار شما، توانبخشی صحیح، منظم و پیگیرانه با توجه به اصلاح عوامل خطرساز اولیه، تحت نظارت پزشک است. به طور کلی در حدود 15 درصد از بیماران، پس از بروز بیماری و پیگیری درمان های صحیح، قادر خواهند بود به وضعیت جسمی و توانایی های قبلی خود دست یابند. حدود 25 درصد از بیماران نیز پس از درمانهای توانبخشی با اختلال عملکرد مختصر بهبود می یابند. سایر بیماران در گروه اختلال متوسط تا شدید و نیازمند مراقبت های پرستاری تا مرگ کوتاه مدت پس ار بیماری دسته بندی می شوند. بازتوانی بیماران سکته مغزی در موارد بسیاری، مستلزم داشتن صبر و صرف زمان نسبتا” طولانی است ولی در صورت درمان به موقع و پیگیران، در نهایت از صرف زمان و هزینه های بسیار سنگین تر و صدمات جبران ناپذیر در آینده پیشگیری خواهد نمود. لذا سعی کنید در زمان مناسب و به صورت صحیح در برنامه های توانبخشی شرکت نمائید.

کلینیک توانبخشی لوتوس با تهیه پروتکل های درمانی سکته مغزی، تدارک تجهیزات و آموزش پرسنل درمانگر، انجام مطالعات اولیه بر روی بیماران مبتلا به سکته مغزی، وضعیت توانبخشی این بیماران و نیز میزان بهبود و مرگ و میر آنها به عنوان مرکز جامع بازتوانی ویژه، این امکان را برای بیماران فراهم نموده است تا کلیه نیازهای درمانی این بیماران را با بهره گیری از روشهای علمی و نوین پوشش دهد.

چه کسانی می توانند از  کلینیک توانبخشی مغز و اعصاب استفاده کند؟

آسیب ها، عفونت ها، بیماری‌های دژنراتیو، نقص های ساختمانی، تومورها و اختلالات در سیستم خون رسانی می تواند سیستم عصبی را مختل کند. کلینیک توانبخشی مغز و اعصاب می تواند به مشکلات زیر کمک شایانی کند:

• اختلالات عروقی، مانند سکته مغزی و خونریزی های داخل مغزی
• عفونت ها، مانند مننژیت، انسفالیت،  فلج اطفال و ابسه های مغزی
• آسیب های مغزی و نخاعی در اثر حادثه
• اختلالات ساختاری یا عصبی عضلانی مانند فلج بلز، اسپوندیلیت گردنی، سندرم تونل کارپ تومور های مغزی و نخاعی، درگیری اعصاب محیطی، دیستروفی های عضلانی، میاستنی گراویس و سندرم گیلن باره
• اختلالات عملکردی مانند سردرد، صرع و تشنج، سرگیجه، نورالژی
• اختلالات دژنراتیو مثل پارکینسون، ام اس، اِ ال اس، الزایمر و کُره هاتینگتون

توانبخشی پس از سکته مغزی از چه زمانی باید شروع شود؟

توانبخشی پس از وقوع سکته مغزی هر چقدر زودتر آغاز شود، بیمار بهتر و بیشتر و سریع تر، توانایی ها و مهارت های از دست رفته ی خود را باز خواهد یافت. معمولا توانبخشی 24 الی 48 ساعت پس از سکته زمانی که هنوز بیمار در بیمارستان بستری است شروع می شود. با این وجود اولویت های اولیه ی پز‌شک موارد زیر می باشد:

• ثبات وضعیت پزشکی
• کنترل ‌شرایطی که سلامت عمومی بیمار را تهدید می کند
• جلوگیری از سکته مجدد
• پیشگیری و محدود کردن عوارض مرتبط با سکته از قبیل عفونت و...

توانبخشی سکته مغزی چقدر طول خواهد کشید؟

این زمان به شدت سکته و اختلالات و عوارض ناشی از آن بستگی دارد. برخی از بیماران به سرعت بهبود می یابند. اما بیشتر بیماران به یک دوره‌ی طولانی توانبخشی که گاهی ممکن است ماه ها و یا حتی سال ها به طول بیانجامد نیاز دارد. برنامه ی توانبخشی در طول زمان بهبودی، هرگاه بیمار مهارت های خود را به مرور باز می یابد و نیازهای متفاوتی پیدا می‌کند تغییر می یابد. با تغییر و پیشرفت دادن تمرینات، بیمار می‌تواند هم چنان در طول زمان توانایی های بیشتری کسب نماید.

چه عواملی بر روی نتایج حاصل از توانبخشی موثرند؟

بهبودی پس از سکته مغزی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پیش بینی اینکه یک بیمار چه توانایی هایی و در چه مدت زمانی باز خواهد یافت، دشوار است. اما به طور کلی موفقیت در توانبخشی به عوامل زیر بستگی دارد:

• عوامل فیزیکی شامل شدت سکته در هر دو قسمت جسمی و شناختی
• عوامل عاطفی شامل انگیزه ها و خلقیات فردی و اینکه بیمار چقدر فعالیت‌های فیزیکی و درمانی را خارج از جلسات درمانی انجام می‌دهد.
• عوامل اجتماعی از قبیل حمایت‌های دوستان و افراد خانواده
• عوامل درمانی از جمله شروع بلافاصله توانبخشی و مهارت تیم توانبخشی

به طور کلی بهبودی پس از سکته مغزی در هفته ها و ماه های اول پس از سکته بسیار چشم گیرتر است. هر چند شواهدی وجود دارد که نشان می دهد تا 12 الی 18 ماه پس از سکته نیز امکان بهبودی و افزایش کیفیت عملکردهای بیمار وجود دارد.
توانبخشی پس ازسکته مغزی زمان‌بر است. بهبودی پس از سکته مغزی یک تجربه طولانی و خسته کننده است. طبیعی است که در این مسیر بیمار با مشکلاتی مواجه شود. به همین دلیل انگیزه و اشتیاق بیمار برای بازگشت به زندگی طبیعی مهمترین عامل در حصول نتیجه مطلوب از توانبخشی است.